Embu (demonstratie) bij de European Koryū Convention 2015 in Hamburg, Duitsland
Enbu 演武 (demonstratie) bij de European Koryū Convention 2015 in Hamburg, Duitsland (Foto © Thomas Maier)

Shintō Musō-ryū jōdō, Japanse stokvechtkunst met vierhonderd jaar historie

Over jōdō

Jōdō 杖道 (Japans voor ‘Weg van de stok’) is een klassieke Japanse krijgskunst waarin een stok van 128 centimeter lang wordt gebruikt om een zwaardvechter te verslaan. De school, waarvan de officiële naam ‘Shintō Musō-ryū’ 神道夢想流 is, gaat terug tot het begin van de zeventiende eeuw. De grondlegger is de Japanse krijger Musō Gonnosuke Katsuyoshi 夢想權之助勝吉. Musō was als zwaardvechter ongeslagen uit verschillende duels gekomen, totdat hij de beroemde Miyamoto Musashi 宮本武蔵 trof.

Zijn nederlaag zette hem aan tot een pelgrimstocht naar een bergtempel, waar hij zich dagelijks aan intensieve reinigingsrituelen en gevechtsoefeningen wijdde. Na 37 dagen kwam hij door een visioen tot het inzicht hoe hij de superieure techniek van Miyamoto kon overwinnen — met een eenvoudige stok. De school is bewaard gebleven en in de loop der tijd uitgebreid. Latere meesters hebben ook technieken met andere wapens aan de school toegevoegd. Inmiddels wordt jōdō over de hele wereld in kleine groepen beoefend.

Waarom jōdō beoefenen?

De beoefening draait vooral om de beheersing van jezelf: beweging, gevoel, gedachten en emoties. De ervaring van iemand die je werkelijk met een wapen aanvalt is in het begin overweldigend. De kata (vormen) die je met een aanvaller oefent, bieden veilige kaders om jezelf te polijsten. Een voor een neem je overbodige bewegingen weg, stukje bij beetje vind je meer scherpte en rust. Op het allerlaatste moment ontsnappen aan een zwaard dat naar je hoofd suist, geeft een onbeschrijflijk gevoel.

Jōdō beoefenen

Voor wie is jōdō geschikt?

Een klassieke Japanse krijgskunst beoefenen vereist geduld, doorzettingsvermogen en vertrouwen. Voor het aanleren van alle kata is heel wat jaren training nodig, waarin je soms met sprongen vooruitgaat en je soms juist weinig lijkt te ontwikkelen.

De leraar en gevorderden werken regelmatig een-op-een met je om een ervaring over te brengen: mondelinge uitleg is er alleen om dat te ondersteunen. Het is daarom belangrijk dat je sensitief bent voor wat je bij jezelf en de ander waarneemt: hoe is de afstand en timing, waar is onnodige spanning, wat zie ik, waar is actie of rust? Door herhaling, gewaarwording en onderzoek kun je het nadoen van bewegingen ontstijgen; en wordt jōdō werkelijk een ‘Weg’.

Jōdō in het dagelijks leven

Shintō Musō-ryū is sterk beïnvloed door het neoconfucianisme, waarin de vijf waarden menslievendheid (jin ), plicht (gi ), hoffelijkheid (rei ), wijsheid (chi ) en oprechtheid (shin ) centraal staan. In de school wordt daarnaar regelmatig verwezen en het certificaat van meesterschap (menkyo kaiden 免許皆伝) spoort nadrukkelijk aan om die vijf waarden te beschermen.

Dat is een mooi voorbeeld van de manier waarop het krijgshaftige en culturele leven vervlochten waren in het klassieke Japan. Een klassieke Japanse krijgskunst beoefen je om jezelf integraal te ontwikkelen. Die vijf waarden worden daardoor de meetlat van je handelen, tijdens de training en in het dagelijks leven.

Ran-ai door Olga Vasylieva en Hilde Schmidt

Lessen in Groningen

Tijden

We trainen op maandagavond van 19.00 tot 21.00 uur in de gymzaal Oranje aan de Kluiverboom 1 in Groningen. In de schoolvakanties is de zaal gesloten, dan zijn er gewoonlijk geen lessen.

Eenmaal per maand organiseren we een keikokai 稽古会 (centrale training) op zaterdagmiddag van 13.30 tot 16.30 uur op dezelfde locatie.

Locatie

Gymzalen Kluiverboom
Zaal Oranje
Kluiverboom 1c
9732 KZ Groningen

Je kunt je auto parkeren op de parkeerplaats voor CSG Kluiverboom. Je fiets kun je stallen in de fietsenrekken bij het gebouw van FC Lewenborg. De gymzalen zijn alleen te voet bereikbaar, de ingang is bovenaan de trap aan de zijde van de Stadsweg.

Andere aanverwante jōdō-groepen waar je in Nederland kunt trainen vind je in Amsterdam, Helmond en Schiedam. De FEJ heeft een overzicht van alle aangesloten groepen in Europa.

Uitrusting voor de training

Wapens

Voor de meeste technieken van jōdō gebruik je een (een eikenhouten stok van 128 centimeter lengte en 2,4 centimeter doorsnee) en een bokken 木剣 (een houten Japans zwaard) met een tsuba (handbeschermer) en tsubadome 鍔留 (rubberen ring om de tsuba vast te zetten). Wanneer je vordert, gebruik je ook verschillende andere wapens, zoals een kodachi 小太刀 (kort zwaard) en tanjo 短杖 (korte stok).

Kleding

De trainingskleding bestaat traditioneel uit een keikogi 稽古着 (jas), obi (band) en hakama (wijde, geplooide broek). Alles is bij voorkeur van natuurlijk katoen en indigoblauw geverfd.

Als je wilt beginnen, zorgen wij voor een set wapens die je kunt gebruiken. Voor de training draag je het beste kleding waarin je gemakkelijk kunt bewegen. We trainen binnen zonder schoeisel.

Meedoen & lid worden

Kosten

De maandelijkse contributie voor de lessen is 22 euro. Je kunt daarvoor aan de wekelijkse en maandelijkse lessen deelnemen. Alle leden van onze vereniging zijn aangesloten bij de Fédération européenne de Jōdō (FEJ), gevestigd in Zwitserland. Lid worden van de FEJ kost eenmalig 22 euro, de jaarlijkse contributie is daarna 22 euro.

Lesgevers

De lessen worden gegeven door Jan Gerrit Post (officieel leraar van de FEJ, sho-mokuroku 初目録). Christiaan Zandt (sho-mokuroku 初目録) en Hilde Schmidt (oku-iri 奥入) assisteren daarbij. Met hun drieën vormen zij ook het bestuur van de vereniging.

Contact

Heb je een vraag, wil je eens langskomen om te kijken of meedoen aan een proefles? Je kunt een paar keer meedoen om de sfeer te proeven en te ontdekken of jōdō iets voor jou is. Stuur ons een bericht per e-mail of via onze Facebook-pagina, dan nemen we zo snel mogelijk contact met je op.

Agenda

Aankomende seminars en activiteiten voor jōdō in Nederland

De tweewekelijkse keikokai 稽古会 (centrale trainingen) in Groningen en Amsterdam zijn open voor alle niveaus — ook voor beginners. Neem gerust contact op als je eens wilt meedoen, je bent van harte welkom!